ไปดูปะการังฟอกขาวจำนวนมหาศาล และศึกษาการฟื้นฟูอย่างถูกวิธีที่อ่าวท่าชนะ

อ่าวท่าชนะ อำเภอท่าชนะ จังหวัดสุราษฎร์ธานี  เป็นที่ตั้งของแหล่งปะการังขนาดมหึมา และไม่ได้รับการเผยแพร่ให้เป็นที่รู้จักมาก่อน แต่เดิมกองปะการังแห่งนี้เรียกว่ากองหินโค่ง เป็นแหล่งปะการังที่น้ำค่อนข้างตื้นมาก  อยู่ไม่ห่างจากชายฝั่งมากนัก เป็นแหล่งที่มีปลาชุกชมมากเพราะเป็นแหล่งอนุบาลปลาวัยอ่อนตามธรรมชาติ แต่เดิมไม่เคยได้รับการดูแลจึงมักถูกสมอเรือของเรือที่มาจับปลาเสียหายเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ  จนกระทั่งเกิดกระแสท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์แนวปะการังของอำเภอท่าชนะขึ้นมา จึงได้มีการนำทุ่นลอยมาผูกและห้ามไม่ให้มีการทิ้งสมอเรือโดยเด็ดขาดในแนวปะการังแห่งนี้  ทำให้ช่วยลดความเสียหายจากการถูกสมอเรือทำลาย และการทำการประมงบางประเภทได้เป็นอย่างมาก

ภาพถ่ายกองปะการัง เมื่อเดือน เมษายน 2559

ปะการังของอ่าวท่าชนะ มีหลากหลายประเภท ซึ่งผมเองก็เกินวิสัยที่จะจำแนกได้ทั้งหมด เนื่องจากไม่ได้เป็นผู้เชี่ยวชาญโดยตรง แต่มีโอกาสได้ไปช่วยอนุรักษ์และฟื้นฟูปะการังแห่งนี้มาตั้งแต่เดือนมีนาคม สังเกตุเห็นความเปลี่ยนแปลงของปะการังแห่งนี้ว่า เมื่อเดือนมีนาคม 2559 ซึ่งเป็นครั้งแรกที่ผมกับทางองค์การบริหารส่วนท้องถิ่นตำบลท่าชนะ มาร่วมสำรวจกองปะการัง แทบไม่เห็นปะการังฟอกขาวเลย  แต่เมื่อหลังสงกรานต์มานี้ เป็นช่วงที่อากาศร้อนจัด อีกทั้งเป็นเวลาที่น้ำทะเลบริเวณแถบนี้ลดน้อยลงซึ่งเป็นเรื่องปกติของทุกปีตามฤดูกาล  เริ่มพบเห็นปะการังฟอกขาวบ้าง แต่น้อยมาก

ปะการังตำแหน่งเดิม ถ่ายเมื่อ 24/05/2559

จนกระทั่งต้นเดือนพฤกษภาคม ซึ่งเป็นช่วงที่ทะเลแถบนี้ลดลงต่ำสุด  อีกทั้งอุณหภูมิของอากาศร้อนจัดมากๆ  ร้อนจัดอย่างที่ไม่เคยเจอในรอบหลายปี  บางจังหวัดอุณหภูมิเกิน 44 องศาเซลเซียส  ภาคใต้ที่อุณหภูมิไม่เคยแต่ 40 องศาเซลเซียสก็เริ่มมีบางจังหวัดแตะให้เห็น บริเวณทะเลแถบนี้ก็เช่นกัน อุณหภูมิร้อนจัดชนิดที่ว่าถ้าอยู่กลางแจ้งเราจะรู้สึกไม่สบายตัวเอาเสียเลย ประกอบกับน้ำทะเลที่ลดต่ำ อุณหภูมิของน้ำทะเลจึงมีอุณหภูมิสูงมากกว่าปกติมาก จึงเห็นปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวแผ่กระจายตัวอย่างรวดเร็ว

ยืนยันอีกครั้ง ว่า อ่าวท่าชนะ ไม่มีน้ำเสียจากโรงงานและชุมชนไหลลงทะเล ปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวครั้งนี้ได้รับการยืนยันจากนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญว่า เกิดจากอุณหภูมิของน้ำทะเลที่สูงขึ้นมากล้วนๆ แต่ก็ไม่น่ากังวลนัก  เพราะตั้งแต่หลังวันที่ 24 พฤกษภาคม 2559 เป็นต้นมา ภาคใต้ เริ่มเข้าสู่ฤดูฝน น้ำทะเลจะมีอุณหภูมิที่ลดต่ำลง แนวปะการังแห่งนี้ก็จะเริ่มซ่อมแซมตัวเองอย่างรวดเร็ว โดยการเกื้อกูลกันของธรรมชาติ สร้างระบบนิเวศน์ที่สมดุลย์ขึ้นมาใหม่ โดยจะเริ่มมีสาหร่ายเข้ามาเกาะที่ปะการัง ปลาเล็กปลาน้อยก็จะมากินสาหร่ายเป็นการทำความสะอาดแนวปะการังไปในตัว ปรากฏการณ์ซ่อมแซมตัวเองของแนวปะการังแบบนี้ เป็นเรื่องปกติ  บางแห่งปะการังจะซ่อมแซมตัวเองได้เร็วมาก ผ่านไปไม่นานก็จะฟื้นฟูสภาพใกล้เคียงกับปกติ  แต่บางแห่งก็อาจจะยากที่จะซ่อมแซม หรือใช้ระยะเวลาที่นาน  ดังนั้นตราบใดที่โลกยังมีอุณหภูมิที่สูงขึ้น เราก็ยังมีโอกาสเห็นปรากฏการณ์แบบนี้ได้อีก

สำหรับการเยียวยารักษาแนวปะการังให้กลับมาปกติ มนุษย์แทบจะเข้าไปจัดการอะไรไม่ได้เลย โดยธรรมชาติจะทำการฟื้นตัวของมันเอง การฟื้นตัวจะเป็นไปได้เร็วหรือช้า ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างเช่น

1 ไม่มีน้ำเสียเข้าไปซ้ำเติมการฟื้นตัวของปะการัง  ซึ่งแน่นอนว่าแนวปะการังอ่าวท่าชนะ ไม่ได้รับผลกระทบใดๆ จากน้ำเสียไม่ว่าจะเป็นภาคอุตสาหกรรม หรือชุมชน  เพราะตำแหน่งบริเวณตำแหน่งที่ตั้งของกองปะการังแห่งนี้ ไม่มีโรงงานอุตสาหกรรม  และห่างไกลจากชุมชนค่อนข้างมาก

2 อยู่ในตำแหน่งที่น้ำทะเลมีการหมุนเวียนดี การหมุนเวียนของน้ำทะเลที่ดีจะช่วงเร่งอัตราการฟื้นตัวของแนวปะการังจากการฟอกขาว แน่นอนว่าตำแหน่งของกองปะการังแห่งนี้อยู่กลางอ่าว ไม่มีเกาะหรือสิ่งกีดขวางบังทิศทางการไหลของกระแสน้ำ จึงมีแนวโน้มว่า เมื่ออุณหภูมิของน้ำทะเลลดต่ำลง ปะการังแห่งนี้จะกลับมาฟื้นตัวอย่างรวดเร็ว

3 ธรรมชาติเมื่อปะการังเริ่มฟอกขาวจะอ่อนแอ แต่ยังไม่ตายไปเสียทันทีทันใด  เมื่อปะการังเริ่มฟื้นตัวจะมีสาหร่ายเริ่มเข้ามาเกาะ ที่เราเห็นปะการังมีคราบตะไคร่เหลืองๆ เกาะเต็มไปหมด  นั่นคือความอุดมสมบูรณ์ของปะการัง เมื่อเริ่มมีสาหร่ายมาเกาะ ปะการังก็อาจจะมีความสกปรกจากของเสียที่มาสะสม ดังนั้นธรรมชาติก็จะส่งปลาบางชนิดมากินของเสียที่เกาะอยู่ตามปะการัง ถ้าเราไปเที่ยวในแหล่งที่มีปะการังจึงไม่ควรให้อาหารปลาโดยเด็ดขาด  ไม่เช่นนั้นปลาจะเสียนิสัย คือรอกินอาหารจากนักท่องเที่ยว ไม่ทำความสะอาดปะการัง ซึ่งเป็นสาเหตุจริงๆ ที่ทำให้ปะการังสกปรกและเสื่อมโทรม

 ข้อห้ามสำคัญ ในการไปเที่ยวชมแหล่งปะการัง นอกจากห้ามให้อาหารปลาโดยเด็ดขาดแล้ว ยังห้ามไปแตะ สัมผัส หรือเหยียบปะการังโดยเด็ดขาด โดยเฉพาะในช่วงที่ปะการังกำลังฟอกขาวอยู่นั้น มันกำลังอ่อนแอ ให้ลอยตัวในน้ำดูและศึกษาปะการังอยู่ห่างๆ เก็บมาเฉพาะภาพและความทรงจำ เพียงเท่านี้ เราก็จะได้ศึกษาความรู้จากห้องเรียนธรรมชาติได้อย่างถูกต้องและเข้าใจ อีกทั้งเป็นการช่วยรักษาสมดุลย์ของระบบนิเวศน์ตามธรรมชาติของแนวปะการังให้คงอยู่อย่างยั่งยืนตลอดไป


และเมื่อเราไปเห็นปะการังฟอกขาว เราจะได้ตระหนักรู้เสียทีว่า นี้แหละครับผลพวงจากน้ำมือพวกเราที่ก่อให้เกิดอุณหภูมิโลกที่สูงขึ้นทุกปี  เราอยู่ที่บ้าน อยู่ที่ทำงาน อยู่ในห้องแอร์  เราไม่เดือดร้อนว่ายิ่งเราใช้พลังงานมากเท่าไร เราก็มีส่วนทำให้โลกร้อนมากขึ้นเท่านั้น ตอนนี้นอกบ้านของเรามันเริ่มฟ้องแล้วครับว่า มนุษย์เอ๋ย จงระวัง ถ้ายังไม่ลดละและเลิกเพิ่มอุณหภูมิให้โลก  อีกหน่อยธรรมชาติจะเอาความสุขทั้งหมดที่คนมีคืนกลับไป ตอนนั้นจะยุ่งกว่านี้อีกหลายพันเท่า

สนใจไปดูปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวจำนวนมหึมาที่อ่าวท่าชนะ โดยไปเที่ยวในรูปแบบที่ไปเรียนรู้และศึกษาปรากฏการณ์ของโลกที่ได้รับผลกระทบจากฝีมือมนุษย์ ไปเรียนรู้ถึงขั้นตอนการหยุดยั้งไม่ให้เกิดผลกระทบที่หนักยิ่งขึ้นกว่านี้ วันนี้เรารับนักท่องเที่ยวจำนวนจำกัดในแต่ละรอบเพื่อการอนุรักษ์แหล่งปะการัง มรดกของโลกให้คงอยู่อย่างยั่งยืน ไปศึกษาปรากฏการณ์ปะการังฟอกขาวที่พบเห็นได้ไม่บ่อย และอาจจะไม่ได้เห็นปรากฏการณ์แบบนี้อีกเมื่อปะการังเริ่มฟื้นตัวอย่างสมบูรณ์ โทร.ไปสอบถามรายละเอียดและจองโปรแกรมการเดินทางได้เลยครับที่ โทร. 096-654-2329